Kryzys gospodarczy wywołany przez pandemię COVID-19 zmusił wiele firm do stosowania innowacji organizacyjnych i technologicznych. Oparcie działalności gospodarczej na pozyskiwaniu nowej wiedzy i rozwoju kompetencji stało się kluczowym sposobem na przetrwanie w warunkach kryzysu. Z uwagi na sytuację, istnieje potrzeba dalszego rozwoju know-how oraz umiejętności w takich dziedzinach jak zarządzanie, prawo i psychologia.
Know-how kluczem do przetrwania kryzysu
Gdy wiosną 2020 roku wprowadzono pierwsze obostrzenia, przedsiębiorcy stanęli w obliczu wyzwania polegającego na podtrzymaniu działalności firm i obrony miejsc pracy. Kryzys wymusił zmianę modelu pracy i przejście na tryb zdalny. Najszybciej w nowej sytuacji odnalazły się te firmy, które dysponowały już odpowiednimi procedurami. Kluczowego znaczenia nabrała wiedza umożliwiająca efektywne korzystanie z innowacji organizacyjnych i technologicznych. Briefingi w salach konferencyjnych zastąpiły spotkania wirtualne. Pracownicy w większym stopniu zaczęli korzystać z narzędzi cyfrowych, a „chmury internetowe” pozwoliły części firm na przeniesienie pracy w tryb online.
Rosnąca rola know-how to naturalny trend w gospodarce opartej w coraz większym stopniu na wiedzy. Jak wskazuje Polski Instytut Ekonomiczny, przed pandemią 73% przedsiębiorstw nie inwestowało w innowacje. Kryzys sprawił jednak, że ponad 90% firm korzystało w codziennej pracy z co najmniej jednej nowoczesnej technologii. Choć praca zdalna dotyczy głównie branż, które nie wymagają bezpośredniego kontaktu z klientem, to ze zdobyczy rewolucji technologicznej zaczęła korzystać także np. gastronomia. Restauracje, które wdrożyły systemy zamówień online, mogły zminimalizować straty i zwiększyć swoje szanse na przetrwanie kryzysu.
Jakiej wiedzy najbardziej potrzebują przedsiębiorcy?
Potrzebę rozwijania wiedzy i kompetencji uwypukla badanie „Potrzeby edukacyjne przedsiębiorców w okresie po epidemii COVID-19” przeprowadzone przez Business Centre Club. Wyniki są jednoznaczne – aż 87% ankietowanych dostrzega potrzebę uzupełnienia wiedzy i umiejętności w celu przetrwania przedłużającego się kryzysu. Największy odsetek pozytywnych odpowiedzi odnotowano w firmach dużych i średnich (ponad 90% wskazań). Respondenci chcą rozwijać zasoby know-how głównie poprzez szkolenia dla pracowników (74%), uzupełnienie wiedzy własnej (58%) oraz zatrudnienie osób z potrzebnymi kompetencjami (41%). Najrzadziej rozważanymi rozwiązaniami są zlecenia doradcze na zewnątrz oraz outsourcing.
Jaka wiedza i jakie umiejętności pozwolą firmie przetrwać najbliższych 12 miesięcy? Według przedsiębiorców, największą rolę odegra know-how z obszarów zarządzenia (42%) i prawa (35%). Z kolei przedłużająca się w przypadku wielu firm praca w trybie home office sprawia, że prawie jedna trzecia respondentów wyraża zapotrzebowanie na pogłębienie wiedzy z dziedziny psychologii. Ponad 20% przedsiębiorców chciałoby dokształcić się z zakresu technologii, finansów, sprzedaży i marketingu. Za najmniej potrzebną uznano wiedzę z takich obszarów, jak ekologia i logistyka.
Rosnąca rola edukacji online
W czasie pandemii najważniejszym źródłem wiedzy pozostała wprawdzie literatura fachowa (52%), ale nastąpił zauważalny wzrost zdalnych sposobów jej pozyskiwania. Cechą charakterystyczną obecnego kryzysu stała się popularność metod online, takich jak zdalne szkolenia grupowe (37%), szkolenia indywidualne z udziałem eksperta (31%), pigułki wiedzy online (26%) i zdalne wykłady (25%). Najmniejszym zainteresowaniem, z racji wymogów reżimu sanitarnego, cieszą się studia podyplomowe, wykłady motywacyjne i grupowe szkolenia organizowane w salach.
Im bardziej będzie przedłużać się pandemia, tym większy będzie udział zdalnego segmentu edukacji w szkoleniach i zdobywaniu wiedzy. Pozyskiwanie wiedzy z literatury fachowej wiąże się z pewnym opóźnieniem, wynikającym z długości procesu wydawniczego. Przygotowanie i przeprowadzenie wykładu w formie online, przy użyciu nowoczesnych komunikatorów, zajmuje o wiele mniej czasu. Z drugiej jednak strony, brak możliwości bezpośrednich spotkań może rodzić problem skutecznej absorpcji wiedzy. Jak zauważają eksperci BCC, w tej sytuacji konieczne będzie dalsze doskonalenie interaktywnych form przekazywania potrzebnego know-how.
Innowacyjność odpowiedzią na wyzwania XXI wieku
Część rozwiązań wypracowanych i przetestowanych w czasie pandemii COVID-19 będzie stosowanych przez przedsiębiorców także po jej zakończeniu. Ten modernizacyjny trend to krok w słusznym kierunku, ponieważ innowacyjność ma kluczowe znaczenie dla rozwoju na miarę XXI wieku. Jeśli polska gospodarka ma zwiększyć swoją konkurencyjność, władze i przedsiębiorcy muszą nastawić się na szybsze wdrażanie nowych technologii i schematów organizacyjnych. W Światowym Indeksie Innowacyjności za rok 2020, Polska zajęła 38. miejsce wśród 131 gospodarek świata. Co prawda, jest to awans o jedną pozycję, ale przed nami znalazły się takie kraje jak Bułgaria, Łotwa czy Węgry.
Przeczytaj cały raport „Potrzeby edukacyjne przedsiębiorców w okresie po epidemii COVID-19”
