Projektowane zmiany w zakresie ubezpieczeń społecznych przewidują nowe uprawnienia dla ZUS. Zmiana przepisów pozwoli na większą kontrolę nad zatrudnieniem cudzoziemców i ograniczenie sytuacji, w których przedsiębiorcy zatrudniają personel cudzoziemski niezgodnie z przepisami (np. przez spółki ukraińskie).
Nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw zaproponowanym przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzyska nowe uprawnienia związane z kontrolą płatników w zakresie związanym z zatrudnianiem cudzoziemców.
ZUS uzyska dostęp do centralnego rejestru dotyczącego wykonywania pracy przez cudzoziemców, do którego obecnie dostęp ma m.in. Straż Graniczna, Państwowa Inspekcja Pracy, czy Policja.
Rozwiązanie to w szczególności ma wyeliminować obieg dokumentacji papierowej oraz umożliwić prowadzenie analizy ryzyka wystąpienia ewentualnych nieprawidłowości w zakresie realizacji obowiązków dotyczących ubezpieczeń społecznych cudzoziemców. Uzyskanie przez ZUS nie tylko nowego trybu udostępniania danych, ale również samodzielnej przesłanki dostępu do ww. danych i rejestrów w zakresie zezwoleń na pracę, zezwoleń na pracę sezonową oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi umożliwi weryfikację i prawidłowość podlegania tych osób ubezpieczeniom.
COVID-19 zachwiał rynkiem zatrudnienia cudzoziemców
Przekazanie ZUS dostępu do centralnego rejestru cudzoziemców pozwoli także kontrolować rynek pracy z punktu widzenia legalności zatrudniania cudzoziemców oraz przyczyni się do pociągnięcia do odpowiedzialności tych, którzy zatrudniając cudzoziemców nie odprowadzają za nich składek lub płacą je w nieprawidłowej wysokości (przykładowe praktyki to np. zatrudnianie cudzoziemców w formie tzw. spółek ukraińskich, fikcyjne delegowanie personelu z Ukrainy czy zatrudnienia na część etatu i płatności w formie gotówkowej bez wykazywania ich na listach płac).
Z najnowszego badania Business Centre Club wynika, że aż 70% respondentów/przedsiębiorców wskazało na problem, jakim jest nielegalne zatrudnianie cudzoziemców przez inne firmy, które dzięki temu mogą oferować tańsze usługi/produkty (dla 43% badanych stanowi to duży problem, a dla 17% stanowi to problem średni).
Należy pamiętać, że podmioty, które nie zatrudniają cudzoziemców, ale korzystają z ich pracy na mocy umów outsourcingowych, powinny liczyć się z tym, że również i one mogą odpowiadać za tego typu sytuacje, dlatego też, powinni audytować swoich biznesowych partnerów.
Autor: Joanna Torbé
